Σχολική διαμεσολάβηση

Η Σχολική Διαμεσολάβηση είναι μια διαδικασία μέσα από την οποία οι συγκρούσεις, καβγάδες και οι εντάσεις  μεταξύ μαθητών επιδιώκεται να επιλύονται με ειρηνικό τρόπο, με τη συνδρομή επιμορφωμένων εκπαιδευτικών και μαθητών – μεσολαβητών που βοηθούν ώστε οι εμπλεκόμενοι να ακούσουν με προσοχή και να κατανοήσουν ο ένας τον άλλο. Στόχος είναι να καταλήξουν σε μια συμφωνία για να μην επαναληφθεί επιθετική ή προσβλητική συμπεριφορά στο μέλλον αλλά και η μεταμόρφωση της σχέσης και ενδεχομένως η πλήρης αποκατάστασή της.

Η σχολική βία είναι η εσκεμμένη, απρόκλητη. συστηματική και επαναλαμβανόμενη βία ή επιθετική συμπεριφορά με σκοπό την επιβολή βούλησης, την κυριαρχία και την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου από ένα άτομο ή ομάδα ατόμων σε ένα άλλο άτομο ή ομάδα ατόμων εντός και εκτός σχολείου.
Ένα άτομο είναι θύμα εκφοβισμού (bulling), όταν αυτός ή αυτή εκτίθεται επανειλημμένα κατά την πάροδο του χρόνου, σε αρνητικές ενέργειες από την πλευρά  ενός ή περισσότερων άλλων προσώπων, και αυτός ή αυτή έχει δυσκολία να υπερασπίζεται τον εαυτό του ή τον εαυτό της.
Σύμφωνα με το παραπάνω ορισμό του Dan Olweus (ερευνητής, καθηγητής ψυχολογίας, ο οποίος έχει εργαστεί επάνω στο bullying ανάμεσα σε μαθητές για παραπάνω από 40 έτη),  τρία είναι τα βασικά στοιχεία που πρέπει να έχει μια πράξη προκειμένου να χαρακτηριστεί ως εκφοβισμός (bullying) :
α) να υπάρχει επιθετική συμπεριφορά η οποία περικλείει  ανεπιθύμητες αρνητικές ενέργειες,
β) να υπάρχει ένα μοτίβο συμπεριφοράς το οποίο επαναλαμβάνεται κατά την πάροδο του χρόνου,
γ) να περιλαμβάνει ανισορροπία δύναμης.

Αν και δεν περιλαμβάνεται στα προβλεπόμενα πειθαρχικά μέτρα που επιβάλλονται σε μαθητές (σύμφωνα με το ΠΔ 104/79) το Υπουργείο Παιδείας ύστερα από εισήγηση του Συνήγορου του Παιδιού εξέδωσε εγκύκλιο (18890/Γ2 2011) για τα θέματα της πρόληψης και αντιμετώπισης  της βίας μεταξύ μαθητών, στην οποία περιλαμβάνεται αναφορά στη δυνατότητα δημιουργίας ομάδων διαμεσολαβητών μαθητών από εκπαιδευτικούς.
Επίσης δεν πρέπει να μας διαφεύγει και Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (Νόμος 2101/1992) σύμφωνα με την οποία τα παιδιά δικαιούνται ειδική βοήθεια και υποστήριξη και είναι σημαντικό να προετοιμαστεί πλήρως ένα παιδί για να ζήσει μια ατομική ζωή στην κοινωνία και να ανατραφεί μέσα στο πνεύμα των ιδανικών που διακηρύσσονται στον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και ειδικότερα μέσα σε πνεύμα ειρήνης, αξιοπρέπειας, ανοχής, ελευθερίας, ισότητας και αλληλεγγύης.

Είναι σκόπιμο η απόφαση για την λειτουργία της σχολικής διαμεσολάβησης σε ένα σχολείο να έχει την σύμφωνη γνώμη του συλλόγου διδασκόντων και της σχολικής κοινότητας γενικότερα (εκπαιδευτικών, γονέων και μαθητών). Με αυτό το τρόπο νομιμοποιείται η εφαρμογή της διαδικασίας αυτής για την αντιμετώπιση περιστατικών βίας ή εντάσεων μεταξύ μαθητών.